بیژن کامکار

so-bijank
لادن رحیمی، شهروند‌خبرنگار: ایران را تمامی ایرانیان، فارغ از عقاید شخصی، دین یا مذهب‌ خود ساخته‌اند. خبرنگاران و شهروندخبرنگاران «ایران‌وایر» در مجموعه‌ای، چهره‌های برجسته اقلیت‌های دینی و مذهبی را معرفی می‌کنند. شما هم اگر با شخصیت‌های برجسته اقلیت‌های دینی آشنایی دارید یا داستان زندگی و خدمات آن‌ها را می‌دانید، با ایمیل [email protected] تماس بگیرید و روایت خود را با ما در میان بگذارید.
***

«بیژن کامکار»، نوازنده و خواننده موسیقی سنتی ایرانی و از اعضای گروه «کامکارها»، در سال ۱۳۲۸، در یک خانواده کُرد اهل سنت در ارومیه به دنیا آمد.

پدرش پس از اتمام ماموریتش، از ارومیه به سنندج منتقل شد و او مانند دیگر اعضای خانواده‌، نزد پدر، استاد «حسن کامکار»، به فراگیری موسیقی پرداخت. بیژن دومین پسر خانواده کامکار است.

بیژن کامکار ردیف موسیقی استاد «صبا» را از پدرش آموخت و در سال ۱۳۴۸، بعد از ازدواج خواهرش با «محمدرضا لطفی»، نوازنده چیره‌دست، ردیف‌های دیگری را از او فرا گرفت.

او نوازنده «دف»، «رباب»، «تمبک» و «تار»، خواننده موسیقی کُردی و از اعضای مهم گروه کامکارها است. شاید بتوان مهم‌ترین نقش بیژن کامکار در موسیقی ایران را وارد کردن ساز دف برای اولین بار به اجراهای عمومی دانست.

اولین سازی که بیژن کامکار انتخاب کرد، تمبک بود اما پس از آن، با سازهای «ملودیکا» و تار به نوازندگی در گروه خانوادگی کامکارها پرداخت.

او از نوجوانی همکاری هنری خود را در «رادیو سنندج»، با «برنامه کودک» آغاز کرد و تا سن ۲۶ سالگی تمام تجربیات و شناخت موسیقی را در کنار خانواده و «رادیو سنندج» و «رادیو فرهنگ‌و‌هنر» این استان کسب کرد.

بیژن در سال ۱۳۵۳ با ساز تخصصی تار وارد دانشکده هنرهای زیبای «دانشگاه تهران» شد و در رشته موسیقی تحصیل ‌کرد.

آشنایی او با محمدرضا لطفی، به گفته خودش، نقطه عطفی در زندگی هنری بیژن کامکار بود چون بعد از پدرش، نقش مهمی در آشنایی او با تار و موسیقی ایرانی داشت.

این آشنایی باعث ورودش به عنوان نوازنده تمبک به گروه «شیدا» شد اما پس از مدتی، با ورود برادرش، «ارژنگ کامکار» به گروه، او به نوازندگی رباب روی آورد.

بیژن کامکار بعد از گروه شیدا، به عضویت گروه «عارف» نیز در آمد و در کنسرت‌ها و آثار متعدد، در مقام نوازنده و گاه خواننده حضور می‌یابد.

بیژن کامکار را «شرف دف ایران» می‌دانند. او هنگام عضویت در گروه شیدا، به پیشنهاد محمدرضا لطفی، از ساز دف در یکی از کنسرت‌های گروه استفاده کرد که با اقبال فراوان علاقه‌مندان مواجه شد و امروزه دف یکی از سازهای مهم در گروه‌های موسیقی ایرانی به شمار می‌رود و نوازندگان فراوان در این رشته به فعالیت می‌پردازند. پیش از این، دف فقط در مراسم مذهبی درویشان در خانقاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت و در گروه‌های موسیقی ایرانی استفاده نمی‌شد. بیژن کامکار این ساز سماعی را از حلقه به عرصه آورد. او توانست دف را در گروه‌نوازی موسیقی ردیف دستگاهی وارد کند و سال‌ها است با آموزش آن، به فراگیر شدن هنر دف‌نوازی کمک کرده است. بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشکده هنرهای زیبا در سال‌های دهه ۵۰، تنها کسی که در گروهای موسیقی دف می‌نواخت، او بود.

بیژن کامکار در سال‌های بعد از انقلاب، کنسرت‌هایی در ایران و کشور‌هایی مانند آلمان، سوییس و بلژیک برای معرفی دف و موسیقی سنتی ایرانی برگزار کرده است که خوانندگانی چون «محمدرضا شجریان» و «شهرام ناظری» او را در این کنسرت‌ها همراهی کرده‌اند.

بعد از مهاجرت برادر و ازدواج خواهرش و نیز دانشجو شدن خود و دو برادرش در دانشگاه تهران، گروه کامکارها به صورت ناخواسته مسکوت ماند اما بعد از سال‌ها، دوباره این گروه دور هم جمع شد و در سال ۱۳۶۸ اولین کنسرت خود را در «تالار وحدت» تهران اجرا کرد.

بیژن کامکار با «نجمه تجدد»، خواننده و نوازنده ازدواج کرده که حاصل این ازدواج، یک پسر به نام «سهراب» است. او هم‌چنین از ازدواج اولش، یک دختر به نام «هانا» دارد.

سهراب کامکار نوازنده کمانچه و تمبک و هانا کامکار فارغ‌التحصیل کارگردانی است.

بیژن  کامکار در زمینه نوازندگی و خوانندگی موسیقی فیلم هم فعالیت داشته و در اکثر کارهای «علی حاتمی»، از جمله در «حاجی واشنگتن» خوانده‌ است. موسیقی سریال «هزار دستان» را برادرش «ارسلان» نوشته و او سازهای کوبه‌اش را زده است.

او هم‌چنین اتود فیلم «جهان پهلوان تختی» را کار کرده است. موسیقی «پل آزادی» را برادرش «هوشنگ» ساخته و نسخه نهایی آن را بیژن کامکار خوانده است (کجایید ای شهیدان) که در «جشنواره فیلم فجر»، جایزه «سیمرغ بلورین» گرفت. بیژن کامکار در سریال «سربداران»، هم نواخته و هم به عنوان خواننده حضور داشته ا‌ست.

از بیژن کامکار به عنوان یکی از مشاهیر کُرد در تیر ماه ۱۳۹۸ در «کنگره مشاهیر کُرد» تجلیل و تقدیر شد. او از سوی «کمیته ثبت ملی میراث فرهنگی ناملموس»، به عنوان «حامل میراث فرهنگی»، در فهرست «گنجینه‌های زنده بشری» قرار گرفته‌ است.

اشتراک‌گذاری در شبکه‌های اجتماعی

درباره ما

در این وبسایت اطلاعات مربوط به ادیان و مذاهب ایران گردآوری شده ودر درسترس شما قرار دارد. با مراجعه به فهرست و گزینه‌های سایت، به این اطلاعات دسترسی پیدا خواهید کرد. 

© Copyright Off-Centre Productions 2021