«لیلیت تریان»، هنرمند مجسمهساز ایرانی ارمنیتبار که با نام «مادر مجسمهسازی ایران» شناخته میشد، ۱۰ دی ۱۳۰۹ در تهران متولد شد.
پدرش کارمند عالیرتبه بانک ملی ایران بود و به زیبایی بنا و معماری اهمیت فراوان میداد و مادرش مدتی در فرانسه و در رشته هنر تحصیل کرده بود و به واسطه مشکلات تحصیل را رها کرده، به ایران بازگشته بود.
پس از تحصیلات ابتدایی و متوسطه، تحصیل در دانشکده هنرهای زیبا را ناتمام گذاشت و به مدرسه بوزار فرانسه رفت. وی از اولین نسل مجسمهسازان ایرانی بود که این هنر را در مدرسه بوزار فرا گرفت.
او در آنجا هنر مجسمهسازی را فرا گرفت و در بازگشت به ایران در سال ۱۳۳۹ شمسی به تدریس هنر در دانشکده هنرهای تزیینی پرداخت. او نخستین بار هنر مدرن مجسمهسازی را به صورت آکادمیک وارد مراکز آموزشی ایران کرد و از موسسان دپارتمان مجسمهسازی دانشکده هنرهای تزیینی بوده است. تعدادی از هنرمندان شاخص امروز ایران از شاگردان او به شمار میآیند.
از اولین شاگردان وی میتوان به آقای «پرویز تناولی» اشاره کرد که در آن روزها، سال آخر تحصیلات خود را میگذراند و همچنین خانم «ناهید سالیانی» که به تازگی به هنرستان راه یافته بود.
همکاری تریان با دانشکده هنرهای تزیینی بیست سال تمام به درازا انجامید. او در سال ۱۳۵۴ در سفری تحقیقاتی به آمریکا با امکانات و شیوههای متفاوت آموزشی دانشکدههای هنری آشنا میشود که وجود کارگاه ریختهگری برنز، در کنار آتلیه مجسمهسازی و همچنین الزام دانشجویان برای یادگیری فنون آن، از دستاوردهای این سفر است.
پس از بازگشت، اولین کارگاه ریختهگری برنز را در آتلیه مجسمهسازی پایهریزی میکند که این اتفاق را میتوان گامی بلند در رشد و اعتلای این هنر به حساب آورد.
لیلیت تریان پس از انقلاب ایران و پس از آنکه رشته مجسمهسازی در جریان انقلاب فرهنگی از رشتههای دانشگاهی حذف شد، از دانشکده هنر کنار گذاشته شد.
لیلیت تریان در سال ۱۳۵۷ خانه پدری خود را به «کارگاه هنر» تبدیل کرد و در چهار دهه گذشته در همین کارگاه به کار و آموزش مجسمهسازان جوان میپرداخت.
یکی از مشهورترین آثار او مجسمهای است که از «یپرم خان»، یکی از فرماندهان نظامی ایرانی ارمنی در جریان انقلاب مشروطه ایران ساخته است. این مجسمه در کلیسای مریم مقدس تهران نصب شده است.
اولین نمایشگاه آثار او سال ۱۳۶۸ در نشر نقره تهران برگزار شد و چند سال بعد در دهه هفتاد از او برای تدریس مجسمهسازی در دانشگاه آزاد دعوت شد.
ساخت مجسمه یادبود «مسروب ماشتوتس» (مبدع الفبای ارمنی) و نصب در کلیسای ترمانکچاج تهران، تدریس در دانشگاه آزاد اسلامی، برپایی نمایشگاه گروهی دانشگاه آزاد اسلامی، عضو هیات داوری بیینال (دوسالانه) مجسمهسازی تهران و برپایی نمایشگاههای متعدد از آثار خود، از جمله فعالیتهای این هنرمند مجسمهساز است.
لیلیت تریان در ۱۶ اسفند ۱۳۹۷ در سن ۸۸ سالگی درگذشت.
