هاله مدنی، شهروندخبرنگار: : «حسین امانت»، متولد ۱۳۲۱ خورشیدی، طراح و معمار ایرانی مقیم کشور کانادا است. معروف‌ترین اثر او، برج «شهیاد» (آزادی) است که در تهران قرار دارد و به عنوان «نماد پایتخت» شناخته می‌شود.
حسین امانت در یک خانواده بهایی به دنیا آمد. خانواده پدرش اهل کاشان بودند و از طرف مادر، نیمه همدانی و نیمه کاشانی است.
او دانش‌آموخته دانشکده هنرهای زیبا «دانشگاه تهران» و از شاگردان «حیدر غیایی» و «هوشنگ سیحون» بوده است.
ورود امانت به رشته معماری، تصادفی بود. او از ابتدا قصد نداشت در این رشته تحصیل کند. خودش گفته است اول به فیزیک اتمی علاقه و قصد مهاجرت به امریکا برای ادامه تحصیل را داشت. اما با پدرش صحبت کرده و منصرف شده بود. بعدتر، در حالی که در رشته مهندسی معماری هم قبول شده بود، در رشته مهندسی مکانیک تحصیلاتش را آغاز کرد. روزی برای کمک به دوستی در پروژه معماری او به آتلیه می‌رود و همین اتفاق، سرآغاز ورود امانت به دنیای معماری می‌شود.
در سال ۱۳۴۵، حسین امانت، دانشجوی ۲۴ ساله دانشگاه تهران، با شرکت در یک رقابت ملی، شروع زندگی حرفه‌ای خود را پایه‌ریزی کرد. قرار بود طراحان در این رقابت، یک نماد ملی ایرانی و اسلامی را که نشان از ایرانی مدرن داشته باشد، طراحی کنند.
طرح حسین امانت که تازه از دانشکده هنرهای زیبا فارغ‌التحصیل شده بود، در میان ۲۱ طرح ارایه شده، برنده شد و مسیر حرفه‌ای او با این پروژه بزرگ، ارزشمند و به یادماندنی شروع شد.
نام این اثر، برج شهیاد بود که به دستور «فرح دیبا» برای یادبود جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران طراحی و ساخته شد. نام این اثر پس از انقلاب، به برج آزادی تغییر یافت. این برج تلفیقی از معماری مدرن و سنتی ایرانی است که در طراحی و ساخت آن، حتی به جزییات اجرای بنا و نحوه چیدمان سنگ‌ها دقت فراوانی شده است.
برج به صورت تندیسی ساخته شده است که به عنوان نماد شهری کاربرد دارد. طول این بنا ۶۳ متر و ارتفاع آن از کف موزه پنج متر است و در ساخت آن از ۴۶ هزار قطعه سنگ بریده و پرداخته شده استفاده شده است.
در این بنا، قوس اصلی وسط برج، نمادی از «طاق کسری» مربوط به دوره پیش از اسلام (دوره ساسانی) است و قوس بالایی که یک قوس شکسته است، از دوران بعد از اسلام و نفوذ اسلام در ایران حرف می‌زند. رسمی‌سازی‌هایی که بین این دو قوس را پر می‌کنند، از گنبد مساجد ایران الهام گرفته شده‌اند.
امانت درباره برج می‌گوید: «این بنا به گذشته‌های درخشان تاریخ ایران نظر دارد؛ به دورانی که ایران در ادبیات، هنر، معماری، صنایع دستی، علوم مختلف و خیلی چیزهای دیگر سرآمد بود. من می‌خواستم جمع‌بندی خودم از این‌ها را در شهیاد ارایه کنم تا اگر کسی از خارج می‌آید یا حتی مردم ایران بدانند که این اثر به کجا و به کدام فرهنگ مربوط می‌شود.»
پس از این پروژه «دانشگاه صنعتی آریامهر» (شریف)، نظارت و سرپرستی ساخت «موزه بزرگ پاسارگاد» به او واگذار شد. امانت هم‌چنین معمار و طراح شماری چند از مراکز صنایع دستی، مدرسه، کتابخانه و یک شهرک تفریحاتی در ساحل دریای خزر بوده است.
او بعدها با گسترش کار خویش، بناهایی در بیرون از کشور نیز طراحی کرد که بنای سفارت ایران در شهر پکن یکی از آن‌ها است.
امانت از جمله معماران معاصر ایران به شمار می‌رود که طرح‌هایش را بیشتر به دلیل پیوند معماری کلاسیک غربی با روح معماری شرقی می‌شناسند. تزیین ساختمان با استفاده از سنگ از دیگر مشخصه‌های معماری حسین امانت است. هم‌چنین دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، ساختمان سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردش‌گری، مرکز بهاییان در ویرجینیا امریکا، مرکز بهاییان در تگزاس امریکا، ساختمان مقر «بیت‌العدل اعظم»، «مشرق‌الاذکار» در ساموآ، مرکز آموزش بین‌المللی بهاییت، کتابخانه مرکزی «دانشگاه سیچوآن» پکن، ساختمان مرکزی رادیو تلویزیون چین در پکن، یادمان ملی هولوکاست در کانادا و برخی از پروژه‌های مسکونی، نمونه‌هایی از کارهای حسین امانت هستند.
او در مصاحبه‌ای با وبسایت «ایران آنلاین» در سال ۱۳۹۴ گفته بود: «یکی از چیزهایی که هنوز به آن غبطه می‌خورم، این است که در ایران نیستم تا برای آن مردم، با آن متریال‌ها و مهارت‌های آجر کارها و آدم‌های با استعدادی که در ایران حضور دارند و فقط گوشه‌ای از استعدادشان در شهیاد نمایان شده است، چیزی خلق کنم. از تقدیر روزگار آمده‌ایم یک سوی دنیا که کیلومترها با فرهنگ‌مان فاصله دارد و زور می‌زنیم که کاری این سوی دنیا انجام دهیم؛ دقیقا مانند درختی که از خاکی که در آن رشد کرده است، کنده شده باشد.»
مدال هنر وزارت معارف ایران در سال ۱۳۵۰، نشان سلطنتی پهلوی در سال ۱۳۵۴، جایزه «تاکر» برای تعالی معماری در سال ۱۳۶۴، جایزه طراحی ساختمان (سنگ مرمر از مسابقات یونان) در سال ۱۳۷۴ و جایزه موسسه بتن امریکا در سال ۱۳۸۰ از جمله جوایزی هستند که امانت در دوران فعالیت خود موفق به کسب آن‌ها شده است.
او از سال ۱۳۵۹ به عنوان یک شهروند کانادایی در کانادا زندگی می‌کند و در دفتر کارش مشغول به کار در طرح‌ها و پروژه‌های بین‌المللی خود است.
«عباس امانت»، برادر حسین هم استاد تاریخ بین‌الملل در «دانشگاه ییل» امریکا است.
