«ایرج ایمَن» در ۹ اسفند ۱۳۰۶ در تهران در خانوادهای بهایی متولد شد. او پس از اخذ دیپلم متوسطه، تحصیلات خود را به طور همزمان در رشته فلسفه و علوم تربیتی و رشته حقوق آغاز کرد. در آن زمان، «محمدباقر هوشیار» در دانشسرای عالی و دانشکده ادبیات و علوم انسانی، روانشناسی و علوم تربیتی تدریس میکرد و ایمن به دلیل علاقهای که به تدریس هوشیار داشت، پس از یک سال دانشکده حقوق را رها کرد و سر کلاسهای هوشیار حاضر میشد. ایرج ایمن در سال ۱۳۲۸ موفق به اخذ مدرک لیسانس در رشته فلسفه و علوم تربیتی از دانشگاه تهران شد؛ سپس برای ادامه تحصیل راهی ادینبرو در اسکاتلند شد.
دانشگاه ادینبرو از دانشگاههای معتبر جهان بود و ایرج ایمن تحصیلات خود را در رشته تعلیم و تربیت در این دانشگاه ادامه داد. او در دانشگاه ادینبرو به روانشناسی علاقهمند شد و مطالعات خود را در این رشته آغاز کرد. ایرج ایمن در سال ۱۳۳۱ پس از اخذ دکترا در رشته علوم تربیتی به ایران بازگشت.
او پس از مدتی اقامت در ایران موفق به دریافت بورسیه برای تحصیل در رشته امور اداری در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی شد. این دوره برای دکتر ایمن فرصتی بود تا او تحصیلاتش را در رشته روانشناسی هم دنبال کند. مدیریت دانشگاه درخواست دکتر ایمن را پذیرفت و به او اجازه دادند تا بهطور همزمان در هر دو رشتهی امور اداری و روانشناسی تحصیل کند. در سال ۱۳۳۶، دکتر ایرج ایمن با کسب دکترای روانشناسی و علوم اداری از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی فارغالتحصیل شد.
دکتر ایرج ایمن تحصیلات روانشناسی کاربردی را در دانشگاه هاروارد ادامه داد و در سال ۱۳۴۲ فارغالتحصیل شد. هاروارد، قدیمیترین موسسه آموزش عالی در امریکا و یکی از معتبرترین دانشگاههای جهان است.
دکتر ایمن پس از بازگشت از امریکا، از سال ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۲، به عنوان دانشیار رشته روانشناسی کاربردی و علوم اداری در دانشگاه تهران شروع به تدریس کرد. سپس با گرفتن کرسی استادی، از سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۹ به تدریس رشته روانشناسی در دانشکده تربیت معلم دانشگاه ملی مشغول بود. او هم چنین ریاست موسسه تحقیقات تربیتی در دانشگاه تربیت معلم را به عهده داشت.
دکتر ایرج ایمن در سال ۱۳۴۹ موسسه ملی روانشناسی را در ایران بنیان نهاد و به مدت ده سال مدیریت آن را به عهده داشت. خدمات کاربردی روانشناسی در ایران با تاسیس موسسه ملی روانشناسی در ایران آغاز شد و توسعه پیدا کرد. دکتر ایمن میگوید: «وقتی ما در ایران از طریق موسسه ملی روانشناسی رشتههای مختلف روانشناسی کاربردی را در خدمت جامعه قرار دادیم. در سرتاسر آسیا، از ایران تا ژاپن هیچ کشور دیگری نبود که تا این اندازه روانشناسی کاربردی در آن وارد مرحله عمل شده باشد. این را به این دلیل میگویم چون من در آن زمان به دلیل سمتهای مختلف به کشورهای آسیایی سفر میکردم. البته ارائه بعضی از شاخههای روانشناسی در کشورهایی شروع شده بود؛ ولی ارائه کل خدمات روانشناسی در خدمت جامعه توسط موسسه ملی روانشناسی در تمام آسیا بیسابقه بود.»
دکتر ایمن همزمان خدمات علمی در ایران، در خارج از مرزهای کشور هم به فعالیتهای علمی و آموزشی ادامه میداد. بعضی از این فعالیتها عبارت بود از:
استاد مدعو کالج آموزش و علوم مدیریت دانشگاه کالیفرنیا در لسآنجلس، ۱۳۵۳- ۱۳۵۴. استاد مدعو بنیاد فورد. مشاور تحصیلی کالج آموزش مدیریت دولتی دانشگاه فیلیپین، مانیل، ۱۳۴۴- ۱۳۴۶، مدیریت و نظارت بر آموزش مدیران خطوط هوایی بین المللی پاکستان، کراچی، ۱۳۴۸- ۱۳۴۹.
دکتر ایرج ایمن پس از مهاجرت از ایران به خدمات علمی خود در زمینه روانشناسی، تعلیم و تربیت و علوم اداری ادامه داد. او از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۲ دانشیار پژوهشی دانشگاه شیکاگو بود؛ سپس در طی سالهای ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۶ به عنوان مشاور یونسکو در زمینه آموزش در منطقه آسیا و اقیانوسیه فعالیت کرد و پس از پایان ماموریت، به مدت یک سال مدیر ارشد بخش تربیت معلم در بخش تعلیمات عالی در پاریس بود.
از فعالیتهای دیگر علمی و آموزشی دکتر ایمن عضویت در هیات موسس و مدیر آکادمی لندگ در سوئیس بود. دانشگاه بینالمللی LIU Landegg یک دانشگاه مستقل و خصوصی در کشور سوئیس بود که از سپتامبر ۱۹۹۲ تا دسامبر ۲۰۰۳ فعال بود. در این دانشگاه برنامههای کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا در زمینههای حل تعارض، توسعه بینالمللی و جامعه، حکمرانی جهانی، مدیریت بازرگانی، مدیریت بینالمللی، مدیریت فروش و بازاریابی، مدیریت هتل، روانشناسی و فناوری اطلاعات برگزار میشد.
موارد دیگری که میتوان به آن اشاره کرد عبارت است از:
– مدیر برنامههای بینالمللی موسسه منابع انسانی، وست پورت در ایالت کانکتیکات Connecticut در کشور امریکا
– مدیر موسسه بینالمللی تعلیم و تربیت سنت گالن در سوئیس
– عضو هیات مدیره و بازرس منطقهای علوم اداری در آسیا و اقیانوسیه. دکتر ایمن از سال ۱۳۴۱ این سمت را به مدت بیست سال حتی پس از خروج از ایران عهدهدار بود.
– مشاور سازمان یونسکو در برنامههای توسعه و عمران سازمان ملل متحد.
-عضو انجمن بینالمللی کاربردهای روانشناختی و مدیر بخش روانشناسی.
– عضویت در هیات اجرایی انجمن بینالمللی تعلیم و تربیت دینی.
– نایب رییس انجمن بینالمللی سنجشهای تربیتی
– ریاست موسسه بینالمللی روانسنجی.
– عضو هیات مدیره انجمن بینالمللی روانشناسی.
– عضو شورای مشورتی تعلیم و تربیت واحد جهانی Center for Global Integrated Education
– عضو هیات مدیره آکادمی Pacific Rim Institute International Development
موارد فوق، بخشی از فعالیتهای علمی و خدماتی دکتر ایرج ایمَن در چهل و پنج سال گذشته است. اما یکی از ارزشمندترین خدمات ایمَن، راهاندازی و عضویت در هیات مدیره انجمن دوستداران فرهنگ و هنر فارسی است. کنفرانس دوستداران فرهنگ و هنر فارسی ابتدا در سوئیس سپس در انگلستان و امریکا هر ساله برگزار میشد. دکتر ایمن از سال ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۳ عضو هیات مدیره انجمن مذکور بود.
سمینارهای فارسی «مجامع عرفان» خدمت دیگری از ایرج ایمن به فرهنگ ایران بود. این کنفرانسها از سال ۱۹۹۳ به طور سالانه در اروپا و امریکای شمالی، برگزار میشد و دکتر ایرج ایمن مدیر و یکی از پایهگذاران آن بود.
این روزها، دکتر ایرج ایمن در منزل شخصی خویش در امریکا زندگی میکند. از دکتر ایمن، مقالات بسیاری به زبان فارسی موجود است؛ از جمله آنها میتوان به تحقیقی درباره «قهرمانجویی در ایران»، «تاثیر وراثت و محیط بر هوش» و «نوآوری آموزشی در ایران» اشاره کرد.