در یک سال گذشته به‌طور مشخص، آن گروه از شهروندان بهایی که در عرصه هنر فعال هستند، با برخوردهای شدید قضایی روبه‌رو بوده‌اند. با آنکه آزارو‌اذیت هنرمندان بهایی از ماه‌ها پیش شروع شده، ولی در روز‌های جنگ و پساجنگ، بازداشت و احضار هنرمندان بهایی همچنان ادامه دارد.
***
چرا هنرمندان بهایی آماج برخوردهای قضایی قرار دارند
جایگاه کلی شهروندان بهایی در جمهوری اسلامی بر مبنای دستورالعمل شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در اسفند١٣۶٩، این‌گونه تعریف شده است: «برخورد نظام با بهاییان باید طوری باشد که راه ترقی و توسعه آنان مسدود شود.» و در ادامه بیان شده که امکانات فقط در حد زندگی معمولی در اختیار بهاییان قرار گیرد.
این نامه، اساس بسیاری از محرومیت‌های بهاییان ایران از فعالیت‌هایی است که شهروندان هر کشوری آن‌ها را به‌طور عادی انجام می‌دهند. دستورالعمل مزبور، حاوی این نکته است که مسیر شکوفایی و رشد استعداد یا علاقه شهروندان بهایی در هر عرصه‌ای اعم از هنر، ورزش، علم، فرهنگ و…، در جمهوری اسلامی مسدود است. به همین دلیل اگر یک فرد بهایی در زمینه‌ای پیشرفت کند، بلافاصله با برخورد و ممنوعیت روبه‌رو خواهد شد.
«کیوان رحیمیان»، «هوشیدر زارعی» و «کامیار حبیبی»، از جمله بهاییان موفق در حوزه‌های فرهنگی، ورزشی و هنری بودند که با برخورد شدید قضایی، یعنی زندان روبه‌رو شدند. «همایون خانلری» هنرمند تئاتر رشت، «شهرزاد نظیفی»، قهرمان موتور کراس زنان، «بهزاد آذرگان»، موزیسین، «نیوشا بدیعی ثابت»، روان‌شناس کودک و نویسنده، «المیرا رحمانی»، نوازنده ویولن سل اصفهان، «پویا امری»، نوازنده پیانو و تئوری موسیقی، «لبیب جذبانی»، نوازنده سازهای کوبه‌ای گرگان، «مهنوش مختاری»، مربی و داور تکواندو بیرجند و «حنا سیاوشی»، بازیگر تئاتر یاسوج، نام‌های دیگری از شهروندان بهایی هستند که با ممنوعیت از فعالیت یا تشکیل پرونده قضایی مواجه شده‌اند.
برخوردهای قضایی با هنرمندان بهایی در مرداد
دستگیری گسترده شهروندان بهایی در جنگ ١٢روزه و پس‌از آن، بهانه‌ای در اختیار نهاد‌های امنیتی قرار داد تا تعداد دیگری از هنرمندان بهایی را احضار و بازداشت کنند.
«آرمان نیک‌آئین»، موسیقی‌دان ساکن قشم، در ۲تیر۱۴۰۴ توسط نیرو‌های «سپاه پاسداران» در شیراز بازداشت شد. او هنگامی که برای دیدار خانواده خود و همسرش به شیراز سفر‌کرده بود، در یک مهمانی خانوادگی دستگیر آرمان شد. آرمان در ٢۵مرداد با تودیع قرار وثیقه برابر ۵ میلیارد تومان از زندان عادل آباد شیراز آزاد شد.
«نویان حجازی»، یکی دیگر از فعالان حوزه موسیقی است که در ۴تیر در منزل شخصی خود در جویبار مازندران بازداشت و پس از قریب به ۴۰ روز، در ماه مرداد با قرار وثیقه آزاد شد.
«نازنین عابدینی»، مدرس موسیقی کودک، یکی دیگر از بازداشت‌شدگان بهایی بود. این هنرمند بهایی در ۴تیر در منزل شخصی خود در قائمشهر بازداشت شد. او روز شنبه١١مرداد، با قرار تامین کیفری آزاد شد.
برخوردهای قضایی با هنرمندان بهایی منحصر به بازداشت افراد فوق نبود.
جلسه بازپرسی «پریا مرندیز»، طراح صحنه و لباس، در روز شنبه ٢۵مرداد در شعبه سه بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه ۳۳ تهران برگزار شد. این هنرمند بهایی در این جلسه، بابت اتهامات «تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی، تبلیغ و حمایت از رژیم صهیونیستی و توهین به مقدسات» به دفاع از خود پرداخت. او در پایان جلسه با تودیع وثیقه ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومانی آزاد شد.
ماموران امنیتی، منزل مسکونی پریا مرندیز را در ٢٧خرداد تفتیش کرده و برخی از وسایل شخصی او و اعضای خانواده، از جمله کتاب‌ها، عکس‌های مذهبی، لپ‌تاپ‌ها و تلفن‌های همراه را ضبط کردند. او نیز بازداشت شد. این شهروند بهایی پس از چند ساعت بازجویی، ساعت ١١ شب در خیابان رها شد.
مرندیز سه مرتبه دیگر هم پیش از بازپرسی در تاریخ‌های ٣٠خرداد، ١٠ و ٢٢تیر، چندین ساعت در یک خانه امن متعلق به وزارت اطلاعات مورد بازجویی قرار گرفت.
این هنرمند بهایی در چند فیلم سینمایی مانند «پرسه در حوالی من»، «بمب یک عاشقانه»، «تکنوازی روی یخ‌های شناور» و فیلم کوتاه »زن بودن»، به‌عنوان بازیگر حضور داشته است. همچنین بازیگری در تئاتر از جمله نمایش «یک خاکستری کم رنگ»، از آثار شرکت‌کننده در سی‌و‌ششمین جشنواره تئاتر فجر و کارگردانی نمایش «خاکستر به خاکستر»، از دیگر فعالیت‌های هنری او بوده است.
همچنین بنا به گزارش‌های رسیده، «کیهان مقصودی»، عکاس برجسته طبیعت ساکن ارومیه، بیش از دو ماه است که تحت بازداشت قرار دارد. ماموران امنیتی این شهروند بهایی را روز جمعه٣٠خرداد در محل کار او دستگیر کردند. کیهان مقصودی در رشته‌های کوه‌نوردی، غارنوردی و غواصی هم چهره‌ای شناخته شده در ارومیه است.
همچنین، کیهان مقصودی با چند پروژه سینمایی مانند «آتابای»، ساخته «نیکی کریمی» و «آغوش درخت»، ساخته «بابک لطفی خواجه پاشا»، به‌عنوان تصویربردار هوایی همکاری داشته است.
برخوردهای قضایی با شهروندان بهایی در مرداد
برخوردهای قضایی با شهروندان بهایی در ماه مرداد همچون ماه‌های قبل ادامه داشت.
در این ماه، دو شهروند بهایی بازداشت شدند. «ارمغان یزدانی»، شهروند بهایی ساکن شیراز در روز چهارشنبه۱مرداد، هنگامی که همراه مادر و خواهرش برای انجام امور مربوط به مراسم ازدواج خود از خانه خارج شده بود، توسط یک خودرو ناشناس متوقف و بازداشت شد. ارمغان تاکنون چند تماس تلفنی کوتاه با خانواده داشته، ولی خانواده او از محل نگهداری فرزندشان اطلاعی به‌دست نیاورده‌اند. همچنین در ماه مرداد، یک شهروند بهایی دیگر به نام «شهرام فلاح» در منزل شخصی خود در کرمان بازداشت شد. آقای فلاح ۶۴ سال دارد، پیشتر نیز سابقه برخوردهای قضایی، بازداشت و محکومیت را داشته است.
آزار و فشار‌های قضایی بر بهاییان، تنها در موارد بالا خلاصه نمی‌شود. در ماه مرداد، حکم محکومیت «رکسانا وجدانی» به دو سال محدودیت تردد با استفاده از پابند الکترونیکی از روز شنبه ۱۸مرداد۱۴۰۴، پس از حضور او در شعبه اجرای احکام دادسرای شیراز اجرا و آغاز شد.
همچنین با پایان یافتن محکومیت شش سال زندان «اردشیر فنائیان» در زندان سمنان، این شهروند بهایی به‌همراه همسر و کودک دو‌ساله‌اش برای گذراندن حکم یک سال تبعید، به شهرستان خاش در استان سیستان‌و‌بلوچستان نقل مکان کرد.
شعبه ١١ دادگاه تجدید نظر استان همدان در ٢١مرداد، حکم بدوی شش زن بهایی به نام‌های «ندا محبی، عاطفه زاهدی، فریده ایوبی، نورا ایوبی، زرین دخت احدزاده و ژاله رضایی» را عینا تایید کرد. این شش زن بهایی مجموعا به ۳۸ سال و ۱۱ ماه زندان محکوم هستند. اتهام‌های مطرح‌شده علیه این شهروندان، عضویت در جامعه بهایی و فعالیت آموزشی و تبلیغ مخل شرع عنوان شده است.
