در دسامبر ۲۰۲۴، بیشتر از ۳۲ هزار مطلب در رسانههای اجتماعی فارسی علیه اقلیتهای دینی یهودی، بهایی، مسیحی، سنی و زرتشتی منتشر شده است. علاوهبر این، شبکه اجتماعی «ایکس»، بهتنهایی شاهد انتشار دستکم ۷۲ هزار مطلب شامل افغانستیزی و صدها هزار توییت حاوی زنستیزی و کُردستیزی بوده است.
میزان استفاده از عبارت و کلمات جنسیتزده و زنستیز در این ماه نسبت به ماه گذشته، ۱۱درصد افزایش پیدا کرده و به ۴۱۰ هزار مورد رسیده است.
نمودار تکرار هشتگها در این مطالب نشان میدهد که اکثر محتواهای جنسیتزده و ضد زن با هشتگهای مختص پادشاهیخواهان مانند «#جاویدشاه» و «#kingrezapahlavi» منتشر شدهاند.
***
هشتگ «#لبیک_یا_خامنهای» نیز که عموما از سوی کاربران تندروی حامی حکومت جمهوری اسلامی مورد استفاده قرار میگیرد، از پرتکرارترین هشتگهای بهکار رفته در مطالب ضد زن ماه گذشته بوده است.
«در ایران کردستیزی نداریم»
همزمان با با تحولات اخیر سوریه، مساله کُردها در خاورمیانه باری دیگر به سر خط خبرها و موضوع مناقشات داغ شبکههای اجتماعی تبدیل شده است. خطر گسترش حملات نظامی ارتش ترکیه و گروههای جهادی وابسته به آن به مناطق شمال و شرق سوریه، بهشکلگیری بحثهایی مانند مساله کُردستیزی در ایران نیز دامن زده است.
«کاوه شیرزاد»، روزنامهنگار و از مدیران موسسه «شهروندیار»، در یادداشتی که در حساب ایکس خود منتشر کرد، مدعی شد که «مخالفت با احزاب کرد و فعالین سیاسی کُرد» بهمعنی کُردستیزی نیست. او در ادامه نتیجه گرفت که در ایران چیزی به نام کُردستیزی وجود ندارد.
اگرچه او منظور خود را از فعالین سیاسی کُرد بهروشنی بیان نکرده، اما بسیاری به او تذکر دادند که فعالین سیاسی کُرد بخشی از جامعه گسترده و متکثر کردستان هستند، که اتفاقا در سطوح و حوزههای مختلف برای دستیابی به مطالبات مردم کُرد مشغول به فعالیت، مبارزه یا چانهزنی هستند.
همچنین اضافه کردهاند، که از انجمنهای تدریس زبان مادری، احزاب سیاسی، جمعیتهای کارگری، نهادهای مدنی، کانونهای ادبی، شوراهای صنفی و فرهنگی گرفته، تا تمام بیش از صد نفری که تنها در ماه دسامبر گذشته از سوی نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی در شهرهای کردستان بازداشت شدهاند و همه آنها که با مبارزات مدنی خود جنبش «ژن، ژیان، آزادی» را آغاز کردند و آن را برای بیش از یک سال در سطح جامعه زنده و پویا نگه داشتند، همه و همه جز فعالان سیاسی کُرد هستند.
آمارهای حاصل از رصد محتواهای مجازی هم خلاف ادعای این روزنامهنگار حکایت دارند. در این ماه بیش از ۲۷ هزار مطلب حاوی کُردستیزی در رسانههای اجتماعی فارسی منتشر شده که از افزایشی ۷۰درصدی نسبت به ماه پیش از آن خبر میدهد. هشتگهای مخصوص پادشاهیخواهان در مطالب حاوی کًردستیزی نیز، از پرتکرارترین هشتگها بودهاند.
پیام بدون تبریک خامنهای بهمناسبت کریسمس
ماه دسامبر برای مسیحیان سراسر دنیا از اهمیت ویژهای برخوردار است، چراکه بزرگترین جشن مذهبی آنان یعنی «کریسمس» در آن برگزار میشود. در میان مسیحیان ایرانی، آشوریان، کلدانیان و پیروان کلیساهای پروتستان، کریسمس را روز ۲۵دسامبر جشن میگیرند. در میان بقیه ایرانیان نیز رسم است که تا هرجا که با جامعه مسیحی در ارتباط هستند، کریسمس را به آنها تبریک بگویند و در جشن آنان شریک شوند. مقامات جمهوری اسلامی هم معمولا از این قافله عقب نمیمانند و با انتشار پیامهای تشریفاتی خود، آنچه را غالبا «عید میلاد حضرت مسیح (ع)» میخوانند، به مسیحیان تبریک میگویند.
در همین راستا، «علی خامنهای»، رهبر جمهوری اسلامی، در توییتی که از سوی رسانههای حکومتی «پیام تبریک عید میلاد حضرت عیسی (ع)» خوانده شد، هیچ اشارهای به تولد مسیح یا جشن کریسمس نکرد و برخلاف روال سالهای گذشته، آن را به مسیحیان تبریک نگفت.
خامنهای در پیامی که بهزبان انگلیسی در حساب ایکس خود منتشر کرد، نوشت: «اگر عیسی(ع) امروز در میان ما بود، حتی لحظهای در مبارزه با سران استکبار جهانی درنگ نمیکرد و گرسنگی و آوارگی میلیاردها نفر را که توسط قدرتهای سلطهگر به جنگ سوق داده شدهاند، تحمل نمیکرد.»
البته این بیمهری مختص به پیام خامنهای نبود و اوضاع در رسانههای اجتماعی هم تعریف چندانی نداشت. در این ماه، نزدیک به سه هزار مطلب در شبکههای اجتماعی علیه مسیحیان منتشر شده، که حاکی از افزایشی ۵۰درصدی نسبت به ماه گذشته است و به بیشترین میزان در سراسر سال ۲۰۲۴ را نشان میدهد. تاسفبارتر اینکه، بیشترین نفرتپراکنی علیه مسیحیان در این سال، در روزهای ۲۵ و ۲۶دسامبر، یعنی همزمان با جشن کریسمس صورت گرفته است.
در یک مورد، کاربری در شبکه اجتماعی ایکس با انتشار ویدیو بازدید استاندار آذربایجان شرقی از یک مدرسه ارمنی در تبریز مدعی شد که ارمنیها در ایران از حق تحصیل به زبان مادری برخوردار هستند.
با اینکه این ادعا واکنشهای مثبت و منفی بسیار زیادی بههمراه داشت، نه مخالفان و نه موافقان هیچ اشارهای به نادرستی آن نکردند. حال آنکه کودکان ارمنی در دوران تحصیل بهصورت مستمر زبان مادری خود را نیز میآموزند، اما بقیه دروس را مانند دانشآموزان دیگر در سراسر ایران به زبان فارسی میخوانند.
برخی از همفکران این کاربر، تحصیل کودکان ارمنی به زبان مادری را نشان از استانداردهای دوگانه حکومت در برخورد با اقلیتهای مختلف و تبعیضی، بهویژه در حق مردم تُرک در ایران ارزیابی کردهاند.
چنین دیدگاهی اگرچه ظاهرا خیرخواهانه بهنظر میرسد، اما دستکم مساله را بهدرستی بیان نمیکند؛ چراکه اگر ارمنیها واقعا از چنین حقی برخوردار بودند، آنگاه میبایست آن را دستاوردی امیدبخش و الهامبخش برای مبارزات مدنی دیگر اقلیتهای تحت تبعیض در ایران بهحساب آورد. همانطور که دستیابی زنان به حق رای یا حق پایان خودخواسته بارداری را باید دستاوردی برای تمام مبارزات مدنی یک جامعه بهحساب آورد، نه نشان از استاندارد دوگانه حکومتها برای مثلا تبعیض علیه مهاجران یا دیگر اقلیتهای دینی.
در ماه دسامبر، همچنین بیش از ۲۳ هزار مطلب شامل یهودیستیزی، دو هزار و ۵۰۰ مطلب علیه بهاییان، سه هزار و ۲۰۰ مطلب حاوی سنیستیزی و دو هزار و ۳۰۰ مطلب علیه زرتشتیان در فضای رسانههای اجتماعی فارسی منتشر شده است.
ماموریت «روحانی همهفن حریف» در شیراز برای ضدیت با بهاییان
نفرتپراکنی سیستماتیک علیه بهاییان در رسانههای رسمی حکومتی در این ماه هم مانند دیگر ماهها ادامه داشت. در یک مورد، خبرگزاری «مهر» با انتشار گزارشی، به «روایت سفر یک روحانی همهفنحریف از لرستان به شیراز» پرداخته است.
بهگفته این روحانی که «مهدی شاهوردی» نام دارد، او از دو سال پیش بهمنظور ممانعت از «فعالیت چراغخاموش» بهاییان در محله «کَتَسبِس» (مهدیآباد) شیراز به مسجد این محله رفته، در آنجا ساکن شده و به «فعالیت فرهنگی» مشغول است.
«مشرق»، وبسایت خبری نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز مدعی شد، که کنسرت فرضی «پرستو احمدی»، در سطح بالایی مورد حمایت بهاییان قرار گرفته است. این وبسایت، بههمین دلیل حمایت برخی از مقامات دولتی، مانند «نادره رضایی»، معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از کنش اعتراضی پرستو احمدی را، اقدامی «عجیب» تلقی کرده است.
وبسایت مشرق که یکی از پرکارترین رسانههای جمهوری اسلامی برای نفرتپراکنی علیه بهاییان است، در یک گزارش دیگر با عنوان «فرقه ضاله بهاییت زنانه شد!» ادعا کرد که پس از تحولات اخیر سوریه و آنچه «روی کار آمدن تکفیریها در دمشق» خوانده، فعالیت رسانهای بهاییان افزایش یافته است.
در این گزارش، همچنین بدون ارائه هیچ سندی ادعا شده است که بهاییان از مهر۱۴۰۱ به بعد، ملاحظات پیشین خود را کنار گذاشته و خود را بهعنوان یک «تشکیلات برانداز» معرفی میکنند. بنا به ادعای مشرق، «بیتالعدل» از بهاییان خواسته تا «با تقویت جنبش زنانه، از آن بهعنوان عامل و ابزاری برای تنشآفرینی در کشور استفاده کند.»
خبرگزاری «اهل بیت (ابنا)» هم به گزارش نشستی پرداخته که با سخنرانی «مرتضی صانعی»، عضو هیات علمی موسسه پژوهشی «امام خمینی» در محل همین خبرگزاری برگذار شده است. صانعی در این نشست با تمرکز بر مفهومی بهنام «صهیونیسم بینالملل»، مدعی شد که دیانت بهایی و آنچه او «تشیع انگلیسی» خوانده، از مصادیق «صهیونیسم اسلامی» هستند.
مرکز پژوهشهای مجلس نیز در گزارشی که همین ماه منتشر کرد و در آن به بررسی حکمرانی از منظر عقلانیت مدرن و نسبت آن با جمهوری اسلامی پرداخت، از بهاییان با عنوان «اقلیت غیر مشروع» نام برد.
خبرگزاری مهر در گزارشی دیگر به سراغ «علیرضا قزوه»، شاعر و پژوهشگر حامی حکومت رفته و مصاحبه مفصلی با او ترتیب داده است. قزوه در بخشی از این گزارش از عملکرد رایزنهای فرهنگی جمهوری اسلامی در کشورهای مختلف انتقاد کرده و میگوید: «بعضی از رایزنیهای ما دنبال این هستند که با بهاییت در آن کشور مبارزه کنند. این راه که راه انتقال فرهنگ ایرانی و زبان فارسی نیست.»
او همچنین در پاسخ به این پرسش که با رایزنیهای فرهنگی چه باید کرد، گفت: «اگر من کارهای بودم، یا همه این برنامهها را تعطیل میکردم، یا همه دفاتر و موسساتشان را تبدیل به رستوران میکردم.»
از طرفی، فردی بهنام «حسن ارشاد» که از سوی خبرگزاری بینالمللی «قدس»، «پژوهشگر حوزه بهاییت» معرفی شده، ادعا کرده است که نشان سلطنتی «سر» بهدلیل نقش «عباس افندی (عبدالبها)» در «مقدمهچینی برای اشغال فلسطین توسط یهودیان» به او اعطا شده است.
حال آنکه اعطای این نشان به عبدالبها به دستکم ۲۰ سال پیش از آغاز مناقشه فلسطین و تشکیل کشور اسراییل و به این ماجرا برمیگردد که او در جریان قحطی ناشی از جنگ جهانی اول، با مدیریت محصول غلات مزارعی که به دست بهاییان کشت میشدند، موفق شد جان هزاران تن از ساکنان فلسطین را نجات دهد.