«هراچ کاراپتیان نگارگر»، مینیاتوریست و نقاش ارمنیتبار اهل ایران، روز اول تیر ۱۳۲۲ در تهران به دنیا آمد.
او پس از تحصیلات ابتدایی و متوسطه، وارد بازار کار شد و در حرفه نقشهکشی و معماری عملی به کسب در آمد پرداخت.
کاراپتیان نگارگر تحصیلات خود را در بریتانیا به پایان رساند. او ابتدا دانشجوی رشته معماری بود اما پس از مدتی به گرافیک و نقاشی روی آورد.
او که برای فراگیری فنون نقاشی غربی در سال ۱۳۴۹ به بریتانیا رفته بود، تحولی نو در نقاشیهای خود پدید آورد و در خط نوشتههای ارمنی و فارسی و در متن نقاشیهایش طرحهای زیبا میآفرید.
کاراپتیان نگارگر به گفته بسیاری از منتقدان حوزه هنرهای تجسمی، یکی از پرکارترین و برجستهترین نقاشان ایرانی محسوب میشود.
او از نوجوانی به هنر نقاشی علاقهمند بود، بنابراین در هر فرصتی که به دست میآورد، نقاشی میکرد. نقاشیهایش به سبک نقاشی ایرانی و برگرفته از مینیاتور مدرن که الهام گرفته از نقاشیهای پیش از سده ششم میلادی بود، شناخته میشدند.
دکتر «کیوان نجمآبادی»، نویسنده، محقق و یکی از دوستان نزدیک کاراپتیان نگارگر در گفتوگویی درباره این نقاش و کارهایش میگوید: «او در تنهایی و به دور از خودنمایی، از بامداد تا شامگاه نقاشی میکرد. او شیفته رنگ بود و برای هر رنگی هزار گونه رنگ میشناخت؛ گویی رنگها برایش دخترکانی بودند که در شادی او پایکوبی میکردند و درغمهایش اشک میریختند.»
آثار کاراپتیان نگارگر مبتنی بر موضوعات فلسفی و مذهبی و در سبک «سورئال» هستند. او با استفاده از تکنیکهای آبرنگ، رنگ روغن، اکریلیک، گواش و تلفیق فرمهای شرقی با فنون غربی، دست به خلق آثاری ارزشمند زده است. تابلوهای کاراپتیان نگارگر در دهههای ۴۰ و ۵۰ میلادی موفق به کسب جوایز بسیاری شدند. آثارش در مجموعههای شخصی، موزه هنرهای معاصر ایران و موزه ارمنستان نگهداری میشوند.
به گفته دکتر نجمآبادی، کاراپتیان نگارگر در ابتدا به «سالوادور دالی» علاقه داشت اما در سالهای پایانی زندگی خود دست از آبرنگ بر داشت و به رنگ و روغن روی آورد و دلبسته کارهای قرنهای سدههای میانی عیساییها شد. او کارهای «کارا واجو» را میپسندید و این هنرمند را سرمشق قرار میداد.
به گفته نجمآبادی، در کارهای هراچ تمام ویژگیهای هنری باستانی و دوران «صفوی» ایران دیده میشوند: «اگر شما کارهای رنگ و روغن و آب رنگ هراچ را درست نگاه کنید، میبییند همان کاشیگریهای دوران صفوی است که دگرگون شده و تکامل پیدا کردهاند و از همین رو آثارش ستایش برانگیز هستند. تابلوهای هراچ به دلیل شخصیت خاصی که او داشت، بیشتر نزد دوستانش نگهداری میشوند و تنها تعدادی از آنها در موزه ارمنستان است.»
هراچ کاراپتیان نگارگر در سال ۱۳۵۳ خورشیدی به امریکا رفت و برای همیشه در ایالات متحده اقامت گزید. او با آبرنگ، رنگ و روغن، اکریلیک و گواش فرمهای شرقی را با تکنیک غربی در هم آمیخت و آثار قابل توجهی را خلق کرد.
آخرین نمایشگاه او در «باشگاه ارمنیها» در سال ۱۳۷۴ خورشیدی برگزار شد.
کاراپتیان نگارگر در نمایشگاههای انفرادی متعددی نقاشیهای خود را به نمایش گذاشت. مردم تهران، لندن و لسآنجلس آثار هنری او را دیدهاند. در تهران، گالری «سیحون»، موزه هنرهای معاصر، گالری «شیخ» و باشگاه «آرارات» تابلوهایش را به نمایش گذاشتهاند.
هراچ کاراپتیان نگارگر روز ۲۲ آذر ۱۳۸۵ (۱۳ دسامبر ۲۰۰۶) در سن ۶۳ سالگی در ایالت میشیگان درگذشت.
بعد از درگذشت او، آثارش به همراه ۲۵ تن از هنرمندان ایرانی ارمنی تبار با عنوان «نمایشگاه ریشهها» در سال ۱۳۹۹ در گالری «جاوید» با موضوع طبیعت بیجان و منظره به نمایش گذاشته شدند.
همچنین نمایشگاه «شش دهه نقاشی و عکاسی ارمنیان نوگرا و معاصر ایران» به همراه آثار هراچ کاراپتیان نگارگر و بسیاری از اساتید پیشرو در نقاشی معاصر و هنرمندان نسل جدید در گالری «صبا» به نمایش در آمدند.
