«بهمن قبادی»، کارگردان، فیلمنامهنویس، تهیهکننده و عکاس ایرانی است که در سال ۱۳۴۸ در بانه استان کردستان متولد شد.
او که از کُردهای اهل سنت ایران و چهارمین فرزند خانواده است، تا ۱۲ سالگی در بانه زندگی کرد و بعد از آن با خانوادهاش راهی سنندج شد و تحصیلات متوسطه را در این شهر به پایان برد.
بهمن قبادی دوران سربازی خود را در همدان گذراند و طی این مدت، در «انجمن سینمای جوان» همدان چند فیلم کوتاه ساخت. سپس سال ۱۳۷۱ برای ادامه تحصیل در دانشگاه، به تهران رفت و در رشته سینما در دانشکده صداوسیما مشغول به تحصیل شد ولی دانشگاه را رها کرد و آن را به انجام نرساند. او معتقد است هر آنچه در سینما دارد، حاصل تجربیاتی است که با ساختن فیلمهای کوتاهش به دست آورده است.
قبادی در سالهای پایانی دهه ۶۰ به عکاسی هنری و صنعتی روی آورده بود و پس از آن، با ساخت فیلمهای هشت میلیمتری، به فیلمسازی مشغول شد و حاصل آن، تعدادی فیلم داستانی و مستند بود. فیلمهای کوتاه قبادی از نیمه دهه ۱۳۷۰ مورد توجه قرار گرفتند و توانستند جوایز داخلی و خارجی متعددی را نصیب او کنند.
با فیلم «زندگی در مه»، مسیر تازهای در کارنامه او گشوده شد. این فیلم جوایز متعدد بینالمللی را به دست آورده و عنوان «پر افتخارترین مستند تاریخ ایران» را نیز به خود اختصاص داده است.
قبادی با فیلم بلند «زمانی برای مستی اسبها»، به گروه فیلمسازان حرفهای پیوست. این فیلم ۱۶جایزه از جشنوارههای جهانی فیلم به خود اختصاص داده است.
او همچنین برای فیلمهای کوتاهش، بیش از ۶۸ جایزه داخلی و خارجی دریافت کرده است. قبادی با این فیلم توانست برای دومین بار در تاریخ سینمای ایران جایزه مهم و معتبر «دوربین طلایی» را که در «جشنواره بینالمللی فیلم کن» به اولین ساختههای فیلمسازان جوان اهدا میشود، از آن خود کند.
«آوازهای سرزمین مادریام» دومین اثر بلند او است؛ فیلمی با زبان و ساختاری یکدست که امکانات بصری را نیز به تصویر میکشد. «لاکپشتها هم پرواز میکنند» سومین فیلم قبادی است که به نحوی مهمترین اثرش نیز هست. این فیلم تاکنون در بیش از ۱۰۰ جشنواره بینالمللی حضور داشته است و با بیش از ۵۰ جایزه جهانی، یکی از پرافتخارترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران به شمار میرود.
لاکپشتها هم پرواز میکنند در سال ۱۳۹۹، از طرف منتقدان، کارشناسان سینمایی و نویسندگان کانال خبری «نبراسکا» به عنوان ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ سینمای جهان قرار گرفت که تاثیر موثری بر سینمای امریکا گذاشتهاند.
بهمن قبادی یکی از پر کارترین سازندگان فیلمهای کوتاه به شمار میآید. او بعد از به نمایش در آمدن فیلم «کسی از گربههای ایرانی خبر نداره»، در جشنواره کن اعلام کرد به خاطر شرایط دشوار فیلمسازی در ایران، میهن خود را ترک و به آلمان مهاجرت میکند.
قبادی علاوه بر فیلمسازی، واکنشهایی نیز نسبت به مسایل اجتماعی و سیاسی مربوط به ایران داشته است. در روز اول اردیبهشت ۱۳۸۸، با نوشتن نامهای سرگشاده به مقامات دولتی ایران، اعلام کرد که «رکسانا صابری»، خبرنگار ایرانی امریکایی که در جریان انتخابات بحث برانگیر ۱۳۸۸ بازداشت شده بود، نامزد، دوست و همراه او است و از آنها خواست که رکسانا را رها کنند.
قبادی در این نامه نوشت که چهگونه رکسانا دوست داشت به ایالات متحده بازگردد و آرزو میکرده است که خودش نیز او را همراهی کند. ولی قبادی رکسانا را قانع کرده بود در ایران بماند تا کار فیلم او با نام «گربه ایرانی» به پایان برسد.
قبادی در «نیویورک تایمز» نوشت: «او میخواست ایران را ترک گوید ولی من او را قانع به ماندن کردم. حال به خود نهیب میزنم که همه چیز به خاطر من رخ داد.»
در سال ۱۳۹۶، قبادی از همهپرسی استقلال کردستان عراق حمایت کرد و با نامیدن «بارزانی» به عنوان کاپیتان کشتی نجات کردستان گفت: «کُردها باید خانهای داشته باشند. اگر برای ساختن خانه کار نکنیم، به خودمان خیانت کردهایم. ما باید بهپا خیزیم. من همچون یک کُرد شرق کردستان، غرب، جنوب و شمال، همه باید یک صدا باشیم و این خانه ساخته بشود. من پاسپورت کُردی میخواهم. پاسپورت کُردی میخواهم تا نفس بکشم؛ آن را ندارم. من با پاسپورت ایرانی، هیچ چیزی نیستم. من به عنوان یک هنرمند، اکنون میخواهم فیلم به جشنوارهها بفرستم. هیچکدام از جشنوارهها من را از کردستان نمیپذیرند؛ هیچ جشنوارهای. تنها مینویسند کارگردان ایرانی کُرد.»
«فصل کرگدن» یکی دیگر از ساختههای قبادی است. این فیلم با حضور «بهروز وثوقی»، «مونیکا بلوچی»، «یلماز اردوغان»، «آرش لباف»، «برن سات» و «جانر جیندروک» به عنوان بازیگر ساخته شد.
او بعدها گفت این فیلم را ساخت تا بهروز وثوقی طرد شده توسط حکومت جمهوری اسلامی را به صحنه بازگرداند، تکریمش کند و سرانجام هم فصل کرگدن را تقدیم کند به «صانع ژاله» و «فرزاد کمانگر»، از معترضان کُرد که در نظام جمهوری اسلامی جان خود را از دست دادند.
سال ۱۳۹۸، مادر بهمن قبادی که میخواست برای دیدن او از کشور خارج شود، در «فرودگاه بینالمللی امام خمینی» دستگیر شد.
قبادی با انتقاد تند از رفتار مقامهای حکومت ایران نوشت: «چنین رژیم فاسد، ترسو و دروغگو راهی جز نابودی ندارد. مادرم پس از چند ساعت بازداشت در فرودگاه، آزاد شده ولی ماموران پاسپورت او را گرفته و فردا باید به دادگاه انقلاب برود.»
بهمن قبادی هم اکنون در خارج از ایران به ساخت فیلم و مستند ادامه میدهد. او تا بهحال بیش از ۳۰ فیلم بلند، کوتاه و مستند ساخته و در جشنوارههای مختلف بینالمللی جوایز مختلفی را کسب کرده و بهعنوان داور نیز در بیش از ۱۰ جشنواره بینالمللی حضور داشته است.