شلمو کهن‌صدق

یلدا صاحبی، شهروندخبرنگار: ایران را تمامی ایرانیان، فارغ از عقاید شخصی، دین یا مذهب‌ خود ساخته‌اند. خبرنگاران و شهروندخبرنگاران «ایران‌وایر» در مجموعه‌ای، چهره‌های برجسته اقلیت‌های دینی و مذهبی را معرفی می‌کنند. شما هم اگر با شخصیت‌های برجسته اقلیت‌های دینی آشنایی دارید یا داستان زندگی و خدمات آن‌ها را می‌دانید، با ایمیل [email protected] تماس بگیرید و روایت خود را با ما در میان بگذارید.
***

«شلمو کهن صدق»، ملقب به «سلطان سلیمان»، از بنیان‌گذاران اولیه «انجمن کلیمیان تهران» و «مجتمع فرهنگی اوتصر هتورا»، در سال ۱۲۷۰ خورشیدی در تهران متولد شد.

او تحصیلات ابتدایی خود را بعد از باز شدن مدرسه «اتحاد»، در آن‌جا شروع کرد و در ۱۸ سالگی، پس از اخذ دیپلم فارسی و فرانسه، بلافاصله در «آلیانس» مشغول به تدریس شد. کهن صدق از نوجوانی همواره کمک خرج خانواده‌اش بود و کلیه حقوق دریافتی خود را صرف هزینه خانواده و سرپرستی سه خواهر و یک برادر کوچک‌تر خود می‌کرد.

شلمو کهن صدق در سال ۱۲۹۰، پس از اخذ دیپلم انگلیسی به استخدام ژاندارمری درآمد و بیش از هفت سال انجام وظیفه کرد تا به درجه «سلطان» (برابر با سروان در مواد «اصلاحیه‌ آیین‌نامه استخدامی‌ نیروهای مسلح شاهنشاهی» مصوب تیر ۱۳۲۹) ارتقا یافت و از آن پس ملقب به «سلطان» شد.

او به خاطر علاقه فراوانی که نسبت به مسایل اجتماعی و فرهنگی و نیز پیشبرد باورهای یهودیت داشت، از مقام نظامی خود استعفا داد و مشغول به فعالیت در نهادهای فرهنگی شد. سرانجام هم با تشکیل یک شورای ۱۳ نفری از جوانان، اولین نهضت فرهنگی جوانان یهود تهران را در ۲۶ سالگی بنیاد نهاد و خودش به سمت ریاست (به مدت پنج سال) انتخاب شد.

شلمو کهن صدق از بنیان‌گذاران اولیه انجمن کلیمیان تهران است. او نخستین جلسه انجمن کلیمیان را به جهت آن که هنوز مکانی برای جلسات انجمن مهیا نشده بود، در حیاط منزل شخصی خود در منطقه «عودلاجان» تشکیل داد. در فاصله دو جنگ اول و دوم جهانی هم به حکم ماموریت‌های محوله شغلی، ضمن مسافرت به شهرهای مختلف ایران، در هر شهر و روستا ضمن رسیدگی به وضع یهودیان آن مناطق، هم‌زمان اقدام به تحقیق در مورد تاریخ و گذشته آن‌ها می‌کرد.

او طی ۲۲ سال، از سال ۱۲۹۸ تا ۱۳۲۰ خورشیدی، تحت شرایط دشوار اجتماعی و عدم امکانات رفاهی و وسایل نقلیه، در راه‌های صعب‌العبور، با سفر به ۱۸۰ شهر ایران، اطلاعات آماری، تاریخی، فرهنگی و اجتماعی یهودیان را در اقصی نقاط ایران تهیه کرد و با مسافرت به کشورهای عراق، اورشلیم، مصر و فرانسه و بازدید از کتابخانه‌های بزرگ آن‌ها، تحقیقات خود را تکمیل و سپس «تاریخ جامع یهود ایران» (از ۷۰ سال قبل از سلطنت کورش کبیر تا دوران پهلوی) را به نگارش درآورد. این اثر بی‌نظیر بعدها یکی از منابع مهم مورد استفاده دکتر «حبیب لوی» در تالیف کتاب تاریخ یهود ایران شد. او هم‌چنین پدید آورنده جا‌مع‌ترین‌ و دقیق‌ترین‌ تقویم‌ چها‌رگا‌نه‌ ادیا‌ن‌ توحیدی است.

شلمو کهن صدق در سال ۱۳۰۳ خورشیدی به اتفاق گروهی از هم‌کیشان خود برای زیارت به سرزمین مقدس یهودیان سفر کرد و پس از مدتی به کشور بازگشت و دیری نپایید در «شرکت کامپاکس» که قرارداد ساختن راه‌آهن سراسری را داشت، با سمت مدیر حسابداری مشغول به کار شد.

او به زبان‌های فارسی، فرانسه، انگلیسی و عبری تسلط کامل داشت و به عنوان یک محقق آگاه به مسایل فرهنگی و اجتماعی کلیمیان، در سال ۱۳۲۵ خورشیدی توسط هیات مدیره انجمن کلیمیان تهران جهت همکاری‌های فرهنگی به «راب لوی» معرفی شد. پس از مدتی با تلاش‌های پی‌گیر این دو، بزرگ‌ترین نهاد فرهنگی کلیمیان ایران با نام مجتمع فرهنگی اوتصر هتورا بنیاد نهاده شد و طی مدت کوتاهی، در بیشتر شهرهای یهودی‌نشین شعبه‌های آن (مدارس «گنج دانش») تاسیس شدند.

شلمو کهن صدق که از بدو تاسیس به ریاست اوتصر هتورا انتخاب شده بود، جهت تدریس علوم دینی در مدارس زیر پوشش اوتصر هتورا، افراد واجد شرایط را با تشکیل سمینارهای آموزشی به مدت دو سال آموزش می‌داد و به نقاط مختلف ایران برای تدریس در این مدارس می‌فرستاد.

شلمو کهن صدق در طول حیات خود تالیفات متعددی از خود به‌جای گذاشت. علاوه بر تاریخ یهود ایران که در دو جلد منتشر شد، کتاب‌های «دستور زبان عبری»، «اشعار و سروده‌های شعرای نام‌دار یهودیان ایران»، «تعبیر خواب حضرت دانیال نبی» در دو جلد،‌ «گینزه صدق» (احکام و فرامین مذهبی، پند و امثال یهود) و «امونت صدق» (شرح و توضیح سوالات و پاسخ‌های شرعی موجود در کتاب مقدس) از جمله آثارش هستند.

او هم‌چنین اولین تالیف خود را در سال ۱۲۹۴ خورشیدی با نام «خودآموز عبری» به زیر چاپ برد که بعدها به عنوان کتاب درسی در مدارس آلیانس مورد استفاده قرار گرفت.

شلمو کهن صدق در سال ۱۲۸۸ خورشیدی با دختر عموی خود، «گوهر»، ازدواج کرد. حاصل این ازدواج، چهار فرزند دختر و دو پسر است.

شلمو کهن‌صدق در سال ۱۳۴۳ خورشیدی در اثر عارضه قلبی درگذشت.

اشتراک‌گذاری در شبکه‌های اجتماعی

درباره ما

در این وبسایت اطلاعات مربوط به ادیان و مذاهب ایران گردآوری شده ودر درسترس شما قرار دارد. با مراجعه به فهرست و گزینه‌های سایت، به این اطلاعات دسترسی پیدا خواهید کرد. 

© Copyright Off-Centre Productions 2021