ارباب خسرو شاه‌جهان

ارباب خسرو فرزتد شاه‌جهان، بازرگان زرتشتی ساکن محله شهریاری یزد بود که به همراه برادران خود پرویز، رستم، گودرز و بهرام تجارتخانه جهانیان را در سال ۱۲۷۹ خورشیدی تاسیس کرد.
ارباب خسرو شاه‌جهان

این تجارتخانه از نقاط مختلف ایران شعبه داشت و با تشکیلات منظم خود، با هند، انگلیس و آمریکا روابط تجاری برقرار می\ کرد و نخستین بنگاهی بود که محصولات صادراتی کشور (از جمله پنبه عدل بندی شده توسط ماشین) را به بازار دنیا عرضه کرد.
تاسیس نخستین شرکت گوشت و شرکت سهامی کل تلفن) نیز از کارهای برجسته تجارتخانه جهانیان است.
در آغاز سلطنت مظفرالدین شاه و در اولین دوره مجلس شورای ملی که می خواستند بانک ملی تاسیس کنند، تجارتخانه جهانیان از پیشگامان این امر بوده اما در پی اتفاقاتی از جمله قتل پرویز شاه‌جهان، مدیر تجارتخانه در یزد (در تاریخ ۲۴ بهمن ۱۲۸۵ خورشیدی) توسط صنیع حضرت این موضوع ملغی شد.

ارباب خسرو شاهجهان در سال ۱۲۸۲ خورشیدی، دبستان دخترانه ای را از طرف تجارتخانه جهانیان ایجاد کرد که تا سال ۱۳۰۷ خورشیدی و تشکیل دبیرستان دخترانه مارکار فعالیت می‌کرد.

او همچنین در سال ۱۲۸۵ خورشیدی دبستان پسرانه خسروی را تاسیس کرد.

تجارتخانه جهانیان در حفر قنوات و آباد کردن روستاهای اطراف یزد، فعالانه وارد عمل می شد و روستاهای چندی (مانند خسروآباد، شاهجهان آباد) را در یزد، رفسنجان و کرمان احداث کرد.

این تجارتخانه در کمک به آزاد‌ی خواهان و مشروطه طلبان دریغ نداشت. یکی از کمکهای این شرکت مبلغ ده هزار تومان بود که به یکباره در اختیار آزادی خواهان قرار گرفت. 

در برابر خدمات این تجارتخانه ، ارباب بهرام جهانیان یکی از نمایندگانی بود که خزانه و جواهرات سلطنتی را از طرف آزادیخواهان تحویل گرفت و تحت نظر داشت

به دنبال قتل فریدون خسرو اهرستانی (معروف به گل خورشید- رئیس شعبه تهران تجارتخانه جهانیان) به وسیله صنیع حضرت و همدستانش و ناراحتی مردم تهران، خسرو شاهجهان ، رئیس کل تجارتخانه جهانیان برای دادخواهی از یزد به تهران آمد و طی گزارشی به محمدعلی شاه تظلم کرد. ولی محمدعلی شاه خود او را نیز تهدید به مرگ کرد و خسرو شاهجهان به ناچار شبانه تهران را ترک نمود و چون عمال محمدعلی شاه به دنبال او بودند و قصد جان وی را داشتند، مخفیانه از طریق بوشهر به بمبئی و سپس به لندن رفت. در آنجا هم بیکار ننشست و به وسیله دادباهای نوروزجی از پارسیان متنفذ و محبوب که از سوی حزب لیبرال انگلیس در مجلس انگلیس عضویت داشت ، دست به اقدامات سیاسی زد. احمد شاه قاجار که پس از محمدعلی شاه به سلطنت رسید متوجه سوء نظر پدر شده با دادن تامین و جلب رضایت فرزانه شاهجهان ، وی را به بازگشت به ایران دعوت نمود

ارباب خسرو شاهجهان در سال 1295 خورشیدی در گذشت.

 

اطلاعات بیشتر درباره خسرو شاه‌جهان

اشتراک‌گذاری در شبکه‌های اجتماعی

درباره ما

در این وبسایت اطلاعات مربوط به ادیان و مذاهب ایران گردآوری شده ودر درسترس شما قرار دارد. با مراجعه به فهرست و گزینه‌های سایت، به این اطلاعات دسترسی پیدا خواهید کرد. 

© Copyright Off-Centre Productions 2021