«شاپور راسخ» از بهاییان ایران و استاد جامعهشناسی دانشگاه تهران، معاون برنامهریزی سازمان برنامه، رییس مرکز آمار ایران و مشاور یونسکو در فروردین سال ١٣٠٣ در تهران متولد شد.
تحصیلات دبیرستان را در مدرسه شرف تهران گذراند و در سال ۱۳۲۲ شمسی به دانشکده ادبیات دانشگاه تهران رفت و پس از پنج سال دوره دکترای ادبیات فارسی را آغاز کرد و به موازات سالهای آخر دوره دکترا، در رشته اقتصاد دانشکده حقوق دانشگاه شاگرد اول شد.
هوش و استعداد شاپور راسخ موجب شد، مرحوم «فروزانفر» پس از نگارش رساله دکتری به وی پیشنهاد دانشیاری خود را بدهد؛ ولی شوق تحصیل در علوم اجتماعی شاپور راسخ را در سال ۱۳۲۹ شمسی روانه ژنو سوییس کرد و او در فاصله سالهای ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۶ فوق لیسانس علوم اجتماعی و دکترای جامعهشناسی را در دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی ژنو به پایان رساند.
رساله دکترای وی در رشته جامعهشناسی درباره «اندیشههای پیشساخته و تعصبات بیپایه در میان گروههای انسانی» بود.
وی قبل از عزیمت به سوییس، حدود سه سال در دبیرستانهای تهران تدریس میکرد و بعد از بازگشت به ایران در سال ۱۳۳۶ شمسی، امتحان دانشیاری را با دکتر «غلامحسین صدیقی» گذراند و بعد از پذیرفته شدن دوران تدریس خود را همزمان با دکتر «جمشید بهنام» آغاز کرد که حدود دوازده سال ادامه یافت.
دکتر شاپور راسخ به علت ناچیز بودن حقوق نیمهوقت دانشیاری، به سازمان برنامه رفت. آن زمان در سازمان برنامه و بودجه برای ارزیابی برنامه هفت ساله به دنبال کارشناس علوم اجتماعی و اقتصادی میگشتند و او را به عنوان کارشناس پذیرفتند و بعد از مدتی به سمت مدیر اموراجتماعی و بعد معاونت طرح و برنامه در سازمان برنامه منصوب شد و حدود ده سال در سمت معاونت، برای تنظیم نقشههای عمرانی پنج ساله سوم و چهارم، خدمت کرد و مدت سه سال هم سرپرستی مرکز آمار ایران را را بر عهده داشت.
وی در دورانی که در دوران سرپرستی مرکز آمار ایران بود، توانست آنجا را به سازمان پویایی تبدیل کند. انتشار سالنامه آماری ایران یکی از ثمرات فعالیتهای شاپور راسخ در مرکز آمار ایران است.
شاپور راسخ در سال ۱۳۵۷ از ایران خارج شد و از سال (۱۳۵۹)۱۹۸۰ تا سال ۲۰۰۵(۱۳۸۴) با یونسکو و بیشتر در دفتر بینالمللی تعلیم و تربیت (ژنو) و موسسه بینالمللی برنامهریزی تعلیم و تربیت (پاریس) همکاری نزدیک داشت و چند کتاب در زمینه اصلاحات در نظام آموزشی و برنامهریزی تعلیم و تربیت برای این سازمان نوشت.
دکتر راسخ همچنین یکی از بنیانگذاران «مجمع دوستداران فرهنگ و ادب فارسی» در اروپا بود که هر سال در زمان مشخص، اجتماعاتی را با حضور ایرانیان علاقهمند به فرهنگ و هنر ایران برگزار میکند.
«دنیا نیازمند یک تمدن جهانی است»، «امیدها و نویدها»، «سرود رهگذر» (اشعار شاپور راسخ)، «عبدالبهاء عباس، منادی صلح در جهان باختر» و «شعاع جهان افروز» کتابهایی هستند که دکتر شاپور راسخ در طی چهار دهه گذشته به زبان فارسی در خارج از کشور منتشر کرده است.
او روز ۱۸ آذر ۱۴۰۰ در سن ۹۷ سالگی درگذشت.
